هفت دستگاه
استاد ردیف آوازی و تصنیف و ضرب شناس، «عبدالله دوامی» (1359-1270) در خطاب به مجید کیانی یکی از شاگردانش، می گوید : قدما هنگام شب ابتدا شور می نواختند و سپس آواز ها یا دستگاه های دیگر را؛ هنگام روز، اول ماهور می زدند و بعد دستگاه های دیگر را.
استاد کیانی دستگاه ها و آواز ها را از لحاظ روحی و متافیزیکی نیز چنین تعبیر می کند*:
«شور» آغاز شب است و آواز های آن ادامه ی راه و این آغاز هستی و آفرینش است. تلاش است، جستجو است و طلب.
«سه گاه» سپیده دم است. پایان شب و آغاز روشنایی یا آغاز زندگی انسان، آن هم عشق است.
«چهار گاه» برآمدن آفتاب، سرآغاز زندگی، تابش نور، دیدن و شناختن و معرفت است.
«ماهور» آغاز روز، آغاز زندگی، شور و جوانی، غرور و توانگری، بی نیازی، سلحشوری و استغنا است.
«همایون» ادامه ی روز، تداوم زندگی، اتحاد عشق و عاشق و معشوق، توحید است.
«راست پنجگاه» پایان روز است، فرو شدن خورشید و خزان زندگی، سرگشتگی وحیرت است.
«نوا» سرانجام نیایش زندگی و انسان است.سرانجام آهنگ روشنایی و روز که به تاریکی و نیستی می رسد، فقر و فنا است، نوید شبی تازه را می دهد که سرانجام تولدی است تازه و آن تکرار مدار که همان ابتدای آن «شور» است.
*برگرفته از بروشور هفت دستگاه موسیقی ایران_ردیف میرزا عبدالله_سنتور مجید کیانی.
دانلود...
